به همت سازمان اسناد و كتابخانه ملي استان يزد و با همكاري اداره كل ثبت احوال استان ، نهمين نشست از سلسله نشست هاي يزدشناسي با موضوع " نام و نام گزيني در فرهنگ يزد" برگزار شد.

   به گزارش روابط عمومي سازمان اسناد و كتابخانه ملي استان يزد، سلسله نشست هاي يزدشناسي در نشست نهم خود علاقمندان به فرهنگ و تاريخ يزد را در سالن اجتماعات بنياد ملي نخبگان گرد هم آورد تا از فرهنگ نام و نام گزيني در يزد سخن بگويند.

  در ابتداي اين مراسم معاون سياسي امنيتي استاندار، در سخناني ضمن تشكر از بانيان و حاميان نشست هاي يزدشناسي، برپايي اين نشست ها را گام مهمي در آشنا ساختن نسل جديد به فرهنگ غني پيشينيان دانست و افزود: نشست هاي يزدشناسي به يك جريان مبارك و مستمر فرهنگي تبديل شده و نقش مهمي در آشنا ساختن نسل جديد با فرهنگ پيشينيان داشته است. غلامحسين دشتي با اشاره به فرهنگ غني يزد گفت: استان يزد، مكاني سرشار از فرهنگ، معنويت و اخلاق است كه بسترهاي همه جانبه يك فرهنگ عميق را داراست و به عقيده بسياري از بزرگان، آنچه در يك مهندسي فرهنگي براي پيشبرد اهداف ملي در گستره جهاني بدان نياز است، به صورت مستقيم و غيرمستقيم در حافظه يزد نهفته است. وي خاطر نشان كرد: اين مجموعه غني و عظيم با بازخواني جنبه هاي نهفته آن در نشست هاي يزدشناسي، نقش مهمي در ارائه مهندسي فرهنگي دارد. معاون سياسي امنيتي استاندار، تداوم و بقاي هر جامعه را، مستلزم انتقال مجموعه ي باورها، ارزش ها و سنت هاي پسنديده نياكان به نسل جديد دانست و بررسي فرهنگ و سنت هاي پيشينيان را در نشست هاي يزدشناسي ستود و از سازمان اسناد و كتابخانه ملي استان در برپايي منظم و مستمر سلسله نشست هاي يزدشناسي تقدير كرد. دشتي در تبيين فرهنگ نام گزيني گفت: نام گزيني يكي از نخستين فعاليت هاي فكري و فرهنگي بشر و لازمه زندگي اجتماعي بوده است. وي نام را يك نماد فرهنگي دانست كه هويت هر فرد و جامعه را نشان مي دهد. معاون سياسي امنيتي استاندار يكي از مولفه هاي تشكيل دهنده هويت فرهنگي را، نظام نام و نام گزاری دانست و افزود: انتخاب نام زیبا نشان دهنده عمق فرهنگ اصیل یک ملت است که نگرش‌ها و گرایش های مردم را به ویژه در ارتباط با مذهب، تعصبات سرزمینی و قومی و گرایش به طبيعت زيباي خداوندي را نشان می‌دهد. وي با اشاره به اين كه باید به فرهنگ انتخاب نام های مناسب به عنوان یک سرمایه معنوی غنا بخشیم، خاطرنشان كرد: با فراهم نمودن بسترهاي واژه شناسي نام، بايستي انتخاب نام به سمتي پيش رود كه آينه دار وجود خدا باشد تا معنا پيدا كند. دشتي انتخاب نام نيك براي فرزندان را از وظايف اصلي پدر و مادر دانست و تصريح كرد: انتخاب نام مناسب برای فرزندان ، شناسنامه فرهنگی و اعتقادی پدر و مادر است و نام نیكوی فرزند گواه سلیقه ی سالم خانواده و دور اندیشی و سلامت و حسن انتخاب آنان است.

رئيس سازمان اسناد و كتابخانه ملي استان يزد نيز در سخناني ضمن خيرمقدم، به تبيين نشست هاي يزدشناسي پرداخت. محمد رضا ملك ثابت انتقال دستاوردها و سنت هاي حاكم بر زندگي نياكان به نسل جديد را از اهداف نشست هاي يزدشناسي عنوان كرد و از اداره كل ثبت احوال استان به خاطر همكاري در برگزاري نشست نهم يزدشناسي تقدير كرد. وي با اشاره به موضوعات نشست هاي يزدشناسي افزود: عناوين نشست هاي برگزار شده و پيش بيني شده در ذيل سه موضوع كلي طبقه بندي شده است كه موضوعات مقاومت و ايثار، تعليم و تربيت، روزه و رمضان، وقف و... در طبقه فرهنگي، موضوعات آب و قنات، جغرافيا و... در طبقه تمدني و در طبقه مفاخر و مشاهير نيز يادمان هاي ايرج افشار، دبيران، وزيري، شهيد صدوقي و... مورد گفت وگو قرارگرفته و يا خواهد گرفت. وي در تبيين فرهنگ نام و نام گزيني گفت: نخستين توجه هر خانواده در بدو تولد نوزاد انتخاب نام نيك است كه درتكوین شخصیت انسان تأثیری شگرف و انكار ناپذیر دارد و می تواند انگیزه ی نیكوكاری و گرایش به سمت الگوهای مطلوب را در فرد ایجاد كند، چرا كه هر صاحب نامي همواره با نام خود زندگي مي كند. ملك ثابت با اشاره به پيشينه تاريخي نام گزيني گفت: در عهد باستان، جلوه هاي زيبايي از نام گزيني در ميان ايرانيان وجود داشته و علاوه بر توصيه هاي قرآن و روايات اسلامي در كتاب هاي پيشوايان مذهبي و انديشه وران ايراني نيز توصيه هايي در باب نام گزيني آمده است. وي گفت: از نگاه حكيمان مسلمان، انتخاب نام بسيار مهم بوده است و نه تنها براي انسان ها، بلكه براي كتاب ها و اماكن و... هم نام هايي زيبا و بامسما انتخاب مي شده است. اين مدرس تاريخ دانشگاه با اشاره به آثار عقبه فرهنگی و تاریخی یک ملت در نام گزینی خاطرنشان كرد: پیش از ورود اسلام به کشور، رویکردها در انتخاب نام متفاوت از وضعیت کنونی بوده است و پس از اسلام نیز در اعصار مختلف متناسب با حاکمیت‌ها، این رویکرد تغییر کرده است. 

در ادامه اين نشست، مدير كل ثبت احوال استان در سخناني ضمن تشكر از سازمان اسناد و كتابخانه ملي استان، اظهار اميدواري كرد كه اين نشست و گفتمان هاي آن بتواند مسير نام گزيني و انتخاب نام نيك را در جامعه هموارتر كند. سيد محمد طباطبايي انتخاب نام را یکی از شاخصه‌های هویت فرهنگی برشمرد و اظهار داشت: کالبد شکافی یک فرهنگ اصیل،  با تكيه به فرهنگ نام گزینی میسر است و نام‌هایی که برای افراد انتخاب می‌شود متناسب با ارزش‌ها، نگرش‌ها و رویکردهای فرهنگی آن ملت است. وي در ادامه به بيان فعاليت ها و اهداف سازمان ثبت احوال پرداخت و افزود: مسئله گسترش فرهنگ نام گذاري، موضوع گسترده و بزرگي است كه ديگر متوليان فرهنگي جامعه بايد در كنار ثبت احوال نسبت به نهادينه كردن فرهنگ صحيح انتخاب نام اقدام نمايند و در اين ميان، نشست هاي يزدشناسي بستر مناسبي براي احيا و زنده نگه داشتن فرهنگ نام گزيني است. طباطبايي تصريح كرد: خوشبختانه در يزد، گرايش هاي مذهبي و اسلامي مردمان اين ديار، سبب انتخاب نام هاي نيكو در بين افراد شده كه اين مهم، نشئت گرفته از فرهنگ غني پيشينيان بوده است.

  در ادامه اين نشست علمي، يكي از پژوهشگران فعال اجتماعي فرهنگي، به ايراد سخن پرداخت.  حجه الاسلام والمسلمين قره قاني در سخناني ضمن تقدير از برگزاركنندگان اين همايش علمي فرهنگي،  به پيشينه نام گزيني و فرهنگ آن از نگاه اسلام اشاره كرد و افزود: در آيات زياد و روايات بسياري از ائمه (ع)، در باب انتخاب نام نيك، توصيه و سفارش شده است. وي با برشمردن آيات نوراني قرآن كريم در اين باره گفت: اسلام به عنوان های پسندیده و نامهای خجسته و مناسب در نامگذاری ها توصیه فرموده است، به عنوان مثال پروردگار متعال در سوره حجرات، از به كارگیری القاب ناپسند نهی فرموده و نام و عنوان ناپسند دادن را نتیجه سقوط اخلاقی و تباهی درونی دانسته است. مؤلف برگزیده تاریخ پژوهی استان اصفهان در ادامه به سیر نام گزینی از ابتدای خلقت حضرت آدم اشاره کرد و معانی برخی از اسما و فلسفه نامگذاری آنها را با استناد به آیاتی از قرآن مجید برشمرد. حجه الاسلام قره قاني تصريح كرد: خوشبختانه در ايران اسلامي، به لحاظ نام گزيني، شرايط بسيار خوبي داريم و گرايشات ديني و مذهبي مردم در انتخاب نام ها مشهود است و حتي تهاجم فرهنگي در اين زمينه كارساز نبوده است. وي به فرهنگ غني يزد اشاره كرد و افزود: نام يزد تداعي كننده خوبي ها و ارزشهاست و همين ارزشهاي مقدس حاكم در اين مرزوبوم سبب شده تا از اين شهر به نام دارالعباده ياد شود و تعبير مقام معظم رهبري از يزد با عنوان دارالعلم نيز در شان مردمان نيك نام اين ديار است. حجه الاسلام والمسلمين قره قاني ضمن بيان آثار نام نيك در جامعه، خاطرنشان كرد: فرهنگ نام و نام گزيني را مديون نياكانمان هستيم كه محبت اهل بيت را در دلهايمان زنده نگه داشته اند.  اين مولف و استاد حوزه و دانشگاه در ادامه سخنانش توصيه هاي اسلام و اهل بيت در زمينه انتخاب نام نيك را برشمرد و تلاش بانيان اين همايش را در نهادينه كردن فرهنگ نامگزینی  ستود و تصريح كرد: اين برنامه هاي فرهنگي نقش پررنگی در زمينه نام گذاري دارد و می‌تواند در كاهش تاثیر فرهنگ‌های بی ریشه بیگانه در فرهنگ بومی ایفای نقش كند و فرهنگ غني نياكانمان را در جامعه نهادينه نمايد. وي در ادامه گزارشي از كتاب مفصل نام گزيني كه به سفارش ثبت احوال تهيه كرده است ارائه داد.

سخنران بعدي اين نشست، كاظم دهقانيان، از پژوهشگران فرهنگ عامه يزد، بود. وي در سخناني به بيان تاريخچه ي ثبت احوال استان پرداخت و از فرهنگ يزدي ها در نام گذاري و انتخاب نام اصلح سخن گفت. دهقانيان با اشاره به فرهنگ غني پيشينيان، گفت: بشر برای شناسایی و شناساندن بیشتر و بهتر جهان آفرینش مجبور است اشیاء، اشخاص، اماکن و همه­ی آنچه را که در پیرامون او وجود دارد، نامگذاری کند تا بتواند طبقه­بندی و استفاده نماید و از سوی دیگر در فرهنگ­های مختلف نامگذاری اشخاص، اشیاء و اماکن عمومی بر اساس ارزش­ها و هنجارهایی می­باشد که بر افکار و رفتار مردم آن جامعه حاکم است. وي گرايش ديني و مذهبي مردم يزد در انتخاب نام هاي نيك را يادآور شد و در ادامه سخنانش به پیشینه­ی نامگذاری، انواع نام، عوامل نام­گزینی، نام­گذاری در اسلام، ایران و يزد، نام­های پسر و دختر، نام و نام خانوادگی، تاثیر نام بر شخصیت و شغل و همجنين به بررسي سير تكامل شناسنامه ها و ارائه صفحاتي از اولين مدارك هويتي ايرانيان و يزدي ها در طول تاريخ پرداخت كه مورد توجه شركت كنندگان قرار گرفت.

سخنران پاياني اين محفل علمي، حسينعلي دهقاني زاده، كارشناس ارشد روانشناسي بود كه به واكاوي و بررسي روانشناختي نام ها پرداخت. وي در تبيين روانشناسي نام گفت: انسان اساساً از آفرينش لذت مي­برد و از آن جا كه فرايند نام گذاري مي­تواند آفرينش معنا را در پي داشته باشد، نام گذاري و ناميدن مي­تواند لذت­بخش باشد و شايد به همين دليل است كه انسان از ناميدن و نام گذاري لذت مي­برد و دقت نظر و وسواسي كه آدم­ها در نام­گذاري فرزندان، محصولات  و توليدات  و ... به خرج مي­دهند گوياي همين است. كارشناس خانواده صداوسيماي مركز يزد با اشاره به نكات روان شناسانه ظريف در فرآيند نام گذاري افزود: انسان­ها به دنبال نام­هايي هستند كه در جهت احساسات و معناهاي دلپذير و مورد پسندشان باشد، مثلاً پدر و مادري كه از احساسات و زيبايي­شناسي طبيعت گرايانه لطيفي برخوردار باشند ممكن است نام فرزندان خود را از ميان گل­ها يا پرندگان زيبا و ظريف و دوست داشتني انتخاب كنند. بررسي معيارهاي روانشناختي نام ها و اهميت انتخاب نام خوب و كاركرد آن در نظام خانواده از ديگر مباحث ارائه شده دهقاني زاده در اين نشست بود.

پايان بخش اين نشست علمي، تقديم هدايا به سخنرانان نشست بود.

   شايان ذكر است در حاشيه اين مراسم نمايشگاهي از اسناد تاريخي با محوريت نام گزيني و همچنين اسناد هويتي و شناسنامه هاي قديمي به نمايش گذاشته شده بود.

• نویسنده : یزد فردا
• منبع خبر : خبرگزاری فردا